สัตว์คลของจีนมีหลายชนิด มีทั้งสัตว์เทพ สัตว์วิเศษที่มนุษย์สร้างหรือจินตนาการขึ้นมาและมีทั้งอาศัยธรรมชาติและลักษณะของสัตว์เหล่านั้นที่มีลักษณะความเป็นมงคล
สำหรับวันนี้เราจะมาดู 4 สัตว์มงคลของจีน หรือที่เรียกว่า 瑞兽四灵 Ruì shòu sì líng (รุ่ย โซ่ว ซื่อ หลิง) หรือจะเรียกย่อว่า 四灵 ก็ได้ ซึ่งก็แปลว่า สี่สัตว์มงคล เหมือนกัน โดยคำว่า
瑞 รุ่ย หมายถึง ศิริมงคล ความมงคล
兽 โซ่ว หมายถึง สัตว์
四灵 ซื่อ หลิง หมายถึง สี่สิ่งวิเศษ
ซึ่งสี่สัตว์วิเศษหรือสี่สัตว์มงคลของจีน ประกอบด้วย มังกร หงส์ กิเลนและเต่า
【龙】 lóng (หลง) มังกร
มังกร สัตว์เทพที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของจีน และเป็นสัตว์ที่มีความศิริมงคลมากที่สุด รูปลักษณ์ของมังกรเกิดจากสัตว์หลากหลายชนิดรวมกัน ผู้คนเชื่อว่ามังกรมีฤทธิ์มาก สามารถเดินดิน เหินฟ้าหรืออยู่ในน้ำก็ได้ เมื่อหลายพันปีก่อนสมัยศักดินา เหล่าจักรพรรดิถือว่ามังกรเป็นสัญลักษณ์แห่งอำนาจราชศักดิ์และพระเกียรติยศ
ส่วนชาวบ้านเชื่อว่ามังกรคือตัวแทนแห่งคุณธรรมที่ดีงามและพละกำลัง ในประเทศจีนมักจะพบสัญลักษณมังกรมากมาย เช่น หลังคาของพระราชวัง วัด ศาลเจ้า เครื่องใช้ของพระราชวงศ์ ทุกที่จะสลักหรือวาดด้วยด้วยสัญลักษณ์มังกร นอกจากนี้ชาวจีนยังเรียกตนว่า“ลูกหลานมังกร (龙的传人)”
(นอกจากนี้มังกรยังเป็นตัวแทนของจักรพรรดิและบุรุษเพศ/เพศชายด้วย)
【凤凰】 fèng huáng หงส์
หงส์หรือหงษ์ หากเป็นเพศเมียจะเรียก “เฟิ่ง” (凤) หากเป็นเพศผู้จะเรียก “หวง” (凰) จึงเรียกรวมว่า“เฟิ่งหวง” (凤凰) มีขนสวยหลากสีจากการรวมลักษณะพิเศษของนกต่างๆ ได้ชื่อว่าเป็น“ราชาแห่งมวลหมู่วิหก” (百鸟之王)
หงส์เป็นสัญลักษณ์ที่แทนความหมายใสสะอาดในด้านการเมืองและความสงบสันติ
หงส์ถูกยกย่องเหมือนกับมังกร กล่าวคือ ถูกเหล่าจักรพรรดิแทนความหมายแห่งอำนาจราชศักดิ์และพระเกียรติยศ ต่อมาหงส์ได้กลายเป็นสัตว์มงคลของชาวบ้านทั่วไป
หงส์ได้กลายเป็นเครื่องประดับและเครื่องแต่งกายของเจ้าสาว แทนความหมายความสิริมงคลและความยินดี (吉祥和喜庆)
(นอกจากนี้มังกรยังเป็นตัวแทนของจักรพรรดินีและอิสตรีเพศ/เพศหญิงด้วย)
【麒麟】qí lín กิเลน
กิเลนนั้นหากเป็นเพศผู้จะเรียก “ฉี” (麒) หากเป็นเพศเมียจะเรียก “หลิน” (麟) จึงเรียกรวมว่า“ฉีหลิน” (麒麟)
กิเลน แทนความหมายแห่งความสิริมงคล เหล่าราชวงศ์เชื่อว่ากิเลนแทนความหมาย ยุคที่มีความรุ่งเรืองรุ่งโรจน์
ชาวบ้านเชื่อว่ากินเลนแทนความสงบสุข เป็นสัตว์ที่มีคุณธรรมและมีความเมตตาธรรม
ตำนานเล่าว่า “ขงจื๊อ” (孔子) บรมปราชญ์ผู้ยิ่งใหญ่เป็นผู้ที่กิเลนพามาเกิด ทำให้ผู้คนเชื่อว่ากิเลนเป็นสัญลักษณ์ของการขอบุตรชาย (麒麟送子) การมีมีลูกชายที่มีอนาคตไกล (有出息的子孙) การคาดหวังว่ามีบุตรเร็วๆ หรือความเจริญรุ่งเรืองของครอบครัว ที่มีทายาทสืบสกุล (祈望早生贵子、家道繁荣)
【龟】 guī เต่า
เต่าเป็น 1 ใน 4 สัตว์มงคลชนิดเดียวที่มีชีวิตอยู่จริง และเป็นสัตว์ที่มีความอายุยืนที่สุด ผู้คน
จึงใช้เต่าเป็นสัญลักษณ์แห่งความแข็งแรงและอายุยืน (健康长寿的象征)
นอกจากนี้ยังเชื่อว่าเต่าเป็นสัตว์วิเศษสามารถรับรู้เรื่องราวในอนาคตได้ (预知未来的灵性) ในสมัยโบราณ เมื่อมีการประกอบพิธีเหล่าพ่อมดหรือผู้ทำพิธีจะใช้กระดองเตาเผ่า และทำนายเรื่องราวความโชคดีหรือลางร้ายต่างๆจากรอยแตกของกระดองเต่า
นอกจากนี้สมัยโบราณเหล่าราชวงศ์จะสลักหรือปั้นรูปเต่าเพื่อแทนสัญลักษณ์ความยาวนานของราชอาณาจักรของตน
ขอบคุณข้อมูลอ้างอิงจาก 瑞兽“四灵”——麟、风、龟、龙
